Op een voor normale stervelingen ongoddelijk uur moest de uit Phoenix, Arizona stammende thrashmetalformatie Flotsam and Jetsam op zondag 14 augustus al heel vroeg de bühne op tijdens het Alcatraz Metal Fest in Kortrijk. De veteranen hebben al vele watertjes doorzwommen en lieten die openingsspot dan ook niet aan hun hart komen, gingen het podium op en lieten iedereen verstomd achter. ‘Afgeschreven’, zeiden sommigen, maar met deze show en het prima zelfgetitelde album Flotsam and Jetsam van eerder dit jaar, laat de band zien keihard terug te slaan. Na de show hadden wij de kans om met drummer Jason Bittner te praten.

Hey Jason, jullie hebben er een prima en toch wel succesvolle show opzitten hier op het Alcatraz festival. Hoe voelde het aan?

Jason: Super man, we hebben ervan genoten! En het publiek zo te zien ook. Wij tevreden, iedereen tevreden lijkt ons.

Vorig jaar zagen we jullie nog spelen in een klein zaaltje in Roeselare voor pakweg 100 toeschouwers. Nu spelen jullie op dit toch wel grote festival hier. Hoe vergelijken jullie dit?

Jason: Wel ik herinner die show in België nog, erg levendig zelfs. Toen ik er arriveerde zocht ik daar naar een toilet, maar dat was er totaal niet te vinden haha. Maar ikzelf kende het Alcatraz festival al wel, want ik speelde hier een tweetal jaar terug reeds met een andere band. Ik wist dan ook al wel hoe machtig dit festival wel is. Maar zoals gezegd: alle twee de shows waren leuk, zowel die in de club als deze hier. We houden ervan om overal te spelen, over gans Europa. Het is nu anders omdat je op een festival voor veel meer mensen kan spelen. Dat is cool maar het verandert niets aan onze ingesteldheid. We geven ons telkens even hard, of we nu voor 100 of voor tienduizend mensen spelen. Het is natuurlijk wel leuk om op een groot podium en voor meer mensen te kunnen spelen maar alles heeft zijn voor- en zijn nadelen. Nu spelen we bijvoorbeeld om 11 uur ’s morgens, terwijl er op de camping waarschijnlijk nog lagen te slapen haha.

Maar er stonden toch wel al heel veel mensen naar jullie show te kijken.

Jason: Ja zeker, ik denk dat dit voor een zondagmorgen op dit uur een heel groot succes is. Je gaat ons zeker niet horen klagen over de opkomst vandaag. We kregen het publiek mee en hoe verder we  in de set kwamen hoe beter het werd. Meer konden we echt niet verlangen.

Wellicht zat de keuze van de setlist hier ook voor iets tussen. Jullie combineerden de klassiekers met de nieuwe songs? 

Jason: Dat was inderdaad het plan. We proberen het nieuwe album te promoten. We hebben het materiaal van Doomsday for the Deceiver en No Place for Disgrace hier in Europa recent heel vaak gebracht, maar dat is ook nog steeds het materiaal waar de band gek van is en ook het publiek wil nog steeds die nummers horen dus we kunnen dat materiaal echt niet achterwege laten. Het is dus best wel moeilijk om met die nieuwe setlist naar buiten te treden, want we hebben namelijk wel een boel langere songs. Dus is het soms van: ‘Hé we hebben nog een song van zes minuten, maar we mogen maar vier minuten meer spelen!’. We moeten dus soms wat puzzelen met de tijd die we toebedeeld krijgen. Toen ik gisteren de setlist via I-Tunes samenstelde, kwam ik uit op 42 minuten. Dus besloten we om alles een heel klein beetje sneller te gaan spelen, waardoor het er al wat beter naar ging lijken. Maar dan nog heb je tijd nodig voor wat breaks en aankondigingen waardoor je ook weer wat speeltijd verliest, dus besloten we dan maar om vijf minuutjes eerder dan voorzien het podium op te gaan. Hierdoor konden we dus alles spelen wat we wilden. Ons meest populaire nummer zit op het eind van de set, dus we wilden echt alles op alles zetten om ook die song te kunnen brengen. En daar zijn we in gelukt.

Jullie hebben nu al een tijdje jullie nieuwe zelfgetitelde album in de winkels. Hoe waren de reacties eigenlijk op die nieuwe plaat?

Jason: Ik vond die heel goed. De reviews waren heel goed, ook bij jullie hoorde ik en we willen jullie hier nogmaals voor bedanken. Maar al die reviews waren echt wel positief. En dat heeft ons als band ook een heel goed gevoel.

Kan je leven  met een omschrijving van old school Flotsam and Jetsam, gecombineerd met een hedendaagse benadering van de muzieknormen?

Jason: Ik kan me hier volledig in vinden. Ik ben nu zelf iets jonger dan de rest van de band, maar speelde toch ook alweer een jaar of vijftien in Shadow’s Fall, die dan weer tot de tweede generatie metalbands gerekend werd. We komen dus feitelijk uit verschillende stromingen binnen de muziek. Mijn vorige band was ook wel melodieus, maar het klonk dan ook weer intenser en moderner. De zang van beide bands lag dan wel uiteen, maar de riffs van beide bands zijn heavy. De nieuwe jongens in de band hebben dan ook wel bijgedragen aan hoe de plaat is gaan klinken. Ook Steve Conley heeft hier zijn inbreng in gehad.

Michael Spencer is ook terug in de band. Ik denk dat dit ook wel een significante factor geweest is in de doorstart van de band? Ik denk dat er nu zelfs songs op deze plaat staan die nog geschreven waren voor de No Place For Disgrace-plaat?

Jason: Er zijn inderdaad wat dingen weer naar boven gekomen uit die tijd. Maar het is niet zo dat alles al noot voor noot geschreven was. Alles werd grondig herwerkt op basis van demotapes uit die jaren. Waarschijnlijk komen de echte oldschool-invloeden dan ook wel uit die hoek.

Dit keer doen jullie een korte tour?

Jason: Wel eigenlijk is dit zelfs geen tour. We zijn eigenlijk ingevlogen voor wat losse optredens. Vrijdag speelden we een festival in Spanje en gisteren een show in Den Haag. Vandaag speelden we het festival hier en dan gaan we terug naar Amerika. In september komen we dan weer terug voor een volledige tour met Destruction. 

Eigenlijk is Flotsam and Jetsam een band die we in het verleden niet zo vaak in België zagen, maar de laatste jaren zien we hier dus wel duidelijk verandering in. Heb je hier een verklaring voor?

Jason: Wel inderdaad, nu spelen we om ons verder op de kaart te gaan zetten en verder te groeien. En dat doen we door zoveel te gaan spelen als we maar kunnen. Het is ook zo dat we het niet zozeer meer van de verkoopcijfers van de albums moeten hebben. Want die zijn veel lager dan vroeger. Maar je kan ervoor kiezen om constant ‘on the road’ te zijn en volledig in je behoeftes te kunnen voorzien of ervoor kiezen om te gaan touren en juist met alles uit de kosten te raken. Er zijn namelijk ook nog steeds mensen in de band met jobs en andere verplichtingen. We zijn ook niet meer van de jongsten, zijn allen de kaap van de 45 jaar gepasseerd. Er zijn dus familie, huizen, hypotheken, … waren rekening moeten mee gehouden worden.

Maar toch lijkt het alsof al die ‘oudere’ bands nu meer op pad zijn als vroeger. 

Jason:  Ik denk dat dit wel voor elke band geldt. Als je nu een nieuwe of een oude band bent. Iedereen is meer aan het touren. Niemand koopt nog platen en bands kunnen niet meer van de platenverkoop leven, dus moeten ze het wel op een andere manier gaan doen. Maar aan de andere kant, vecht iedereen wel voor die plaatsjes op die tours. Maar niet iedereen is zo gelukkig om die te kunnen bemachtigen natuurlijk. Dus moet je selecteren en kiezen en dat doen andere bands dan ook weer. Bands hoppen dan ook voortdurend op nieuwe en verschillende tours en packages, waardoor dan ook wel weer eens wrevel ontstaat. Alles moet dus iets zijn en blijven van geven en nemen. Alleen zo gaat het werken.

Gaan jullie op die tour in september dan headlinen?

Jason: Wij gaan de supportband voor Destruction zijn, samen met nog wat andere bands.

Jullie verrasten met een song op het nieuwe album Iron Maiden te titelen. Kan je hier even wat meer over vertellen? Is dit een soort van tribute voor de band ofzo?

Jason: Inderdaad. Niet dat dit oorspronkelijk zo gepland was ofzo, maar toen we aan dat nummer begonnen te werken, klonk het heel Maiden-esque. Afgezien van de dubbele bassen, sorry Nicko haha. Maar achteraf zaten er best wel veel invloeden van die band in, toch wel één van de beste groepen ooit ook. Het is alleszins mijn favoriete band aller tijden. En het was daarna de bedoeling om de tektsten te schrijven rond het fysieke martelwerktuig, waarnaar de band ook vernoemd is. Zo kwam alles dus tot een geheel. Toen er andere mensen lucht van kregen, schreven ze het nummer af als een rip-off, maar dat is het dus totaal niet. Het is erdoor geïnspireerd, en tegelijk een eerbetoon. Maar het is en blijft wel een volwaardig Flotsam and Jetsam-nummer.

Ik veronderstel dat jullie in september dan meer de nadruk gaan leggen op nieuw materiaal? Dat zou alleszins de uitgelezen kans daartoe zijn.

Jason: Dat is inderdaad de bedoeling. Stel dat we op die tour een minuut of 50 krijgen om te spelen, dan zullen we wellicht toch wel twee of drie nieuwe songs gaan spelen. Maar het wordt sowieso een show met hits en classics. We kunnen misschien ook wel gaan roteren met songs. Dan laten we een gaatje in de setlist en kiezen we het moment zelf wel wat we gaan spelen. Zo doen we dat soms met Hard on You en I Live, You Die. En zo hebben we nog wel een paar van die combinaties. Zo willen we het voor onszelf ook spannend houden en niet voortdurend diezelfde set moeten spelen. Dat houdt de sleur er wat uit, begrijp je? Stel dat je dan eens een headlineshow hebt in het midden van de tour, dan ken je die songs dan ook en zitten ze ook fris in het geheugen. Die zaken zijn dus voor alles goed.

Iets anders nu: jullie reizen veel, komen veel in luchthavens en op plaatsen waar veel mensen samen zijn. Er is de laatste hand heel wat aan de hand hier in Europa. Hoe is je kijk hierop?

Jason: Oh, maar dat hebben we ook in de States. Laat het me zo stellen, ik voel me hier in Europa niet onveiliger dan in mijn eigen land. Want de hoeveelheid shit, want zo ga ik het noemen, omdat het allemaal over geloof en alles daarrond handelt, is net dezelfde daar als hier. Want van welk geloof je ook bent: Christen, Moslim, Katholiek of Jood, er staat nergens in welke tekst dan ook geschreven dat je omwille van een overtuiging iemand anders moet gaan vermoorden. En daar vooral maak ik me zorgen om. Nu wordt er aan één bepaalde gemeenschap weer een slechte naam gegeven hierdoor. Maar wat kan je er zelf aan doen? Jammer genoeg moeten we dit in deze moderne tijden nog het hoofd bieden. Maar als ik naar hier kom, probeer ik daar niet zoveel aan te denken. Want als je moet beginnen vrezen dat er een terroristische aanslag zou gaan gebeuren op een festival bijvoorbeeld, dan moet je gewoon nergens meer komen. De mogelijkheid bestaat natuurlijk, maar laten we gewoon even realistisch wezen. Ik kan evengoed naar mijn plaatselijke kruidenier gaan, en daar een kogel vangen van een locale nutcase. Die kans is even groot. Je moet gewoon je eigen leven blijven leven, en niet toegeven aan de angstgedachte. Want dat is hetgene wat ‘zij’ willen. En als er iets moet gebeuren, dan gaat dat jammer genoeg ook gebeuren. Daar ga je zelf niet veel aan veranderen.

Zou je deze Flotsam and Jetsam line-up nu als de ultieme en de definitieve kunnen beschouwen? 

Jason: Alleszins totdat we het ofwel zelf niet meer kunnen of onder de grond zitten wel alvast haha.

Want jullie krijgen natuurlijk wel vaker de vraag waarschijnlijk of jullie ooit nog eens het podium gaan delen met Jason Newsted, die in het begin van jullie carrière deel uitmaakte van de band?

Jason: Dat betwijfel ik ten zeerste. Mike praat nog wel eens met hem van tijd tot tijd, maar ik denk het echt niet. Jason heeft zijn eigen dingen die hij doet, wij de onze. En dat is goed zo. Misschien is de enige Jason die nog eens terug zou keren naar de band Jason Ward, die indien nodig wel nog eens zou willen inspringen om een tour te doen mocht dat nodig blijken. De fans zouden het natuurlijk wel cool vinden om Newsted nog eens terug bij ons te zien spelen, maar het is gewoon veel te lang geleden. En natuurlijk gaan die vragen ook wel steeds weer terugkeren, want hoe kan je nu niet iets vragen over iemand die in de grootste heavymetalband aller tijden gezeten heeft? En we voelen ons daardoor zeker niet aangesproken of beledigd. Het is gewoon normaal dat die vragen er nog steeds komen. Het is maar goed dat zijn naam nog steeds vermeld wordt, dan wordt de naam Metallica ook vermeld, samen met de onze in dezelfde adem, haha. En zo gaan mensen die ons nog niet kenden, maar de link krijgen met Jason Newsted ook wel eens op zoek naar onze muziek. We verkopen er dus misschien nog wel wat extra platen door.

Dan had ik nog een vraagje voor en over Eric Knutson, jullie zanger. Ik zie dat hij er net bijgekomen is. Zijn stem is doorheen de jaren maar weinig veranderd en heeft niet aan kwaliteit ingeboet. Hoe houdt hij die eigenlijk op hetzelfde peil.

Jason: (roept naar zijn zanger) Hey, ze vragen hier hoe jij je stem in vorm houdt. Ik ga gewoon die vraag voor jou beantwoorden, ok? Gewoon door veel te roken en veel Jack Daniels te drinken, haha. Ik begrijp het eigenlijk ook niet goed hoe hij het doet en volhoudt, maar hij doet het gewoon toch maar. Je kan het vergelijken met Bruce Dickinson eigenlijk. Op zijn stem zit ook geen sleet, en die heeft er zelfs al een tumor op gehad.

Ok, bedankt voor dit interview en geniet nog van de rest van jullie dag hier!

Jason: Jij bent bedankt man. We drinken straks nog even een biertje samen!