Op zondag 8 januari stond het Zweedse en nog steeds immens populaire Sabaton geprogrammeerd in de Lotto Arena in Antwerpen in het teken van zijn The Last Stand-tour. Daarvoor had de band de legendes van Accept en de labelgenoten van bij Nuclear Blast, Twilight Force, opgetrommeld om hem te vergezellen. Voorafgaand aan de show kon Amped-Up in één van de vele dressing rooms aanschuiven voor een update met bassist en spraakwaterval Pär Sundström, die van wal stak nog voor mijn recorder goed en wel in de aanslag stond en waar ik de komende drie kwartier nauwelijks nog een speld tussen kon krijgen. Het relaas en een primeur (die er intussen geen meer is) van een gepassionneerd muzikant kan je hieronder lezen.

Hey Pär, jullie staan aan het begin van deze nieuwe tour. Hoe is die voor jullie begonnen?

Pär: Heel goed eigenlijk. Tot op dit moment hebben we twee optredens achter de rug: Hamburg en Oberhausen. Die gingen goed, dus kunnen we wel van een goeie start spreken. Maar het is allemaal heel druk, het schema is heel strak en we hebben eigenlijk geen vijf minuten vrij overdag om er eens bij te gaan zitten.

En dan komt er daar nog eens iemand tussen voor een interview… 

Pär: Haha, ja inderdaad en eigenlijk is daar ook totaal geen tijd voor maar voor jullie maken we graag wat tijd vrij. We geven er op op deze tour ook praktisch geen. We willen ons vooral focussen op het fine-tunen van de show en alles wat daarmee te maken heeft. We willen dat alles tot in de puntjes in orde is voor deze tour. We kijken bijvoorbeeld zelfs naar foto’s en filmpjes van de vorige shows om te zien wat we kunnen verbeteren. En daaruit proberen we te leren en zien we hoe we dingen de volgende dag nog beter kunnen doen. We willen elke avond beter doen dan de avond ervoor. Dat is zo een beetje ons doel op deze tour.

Jullie gaan ook een boel nieuwe songs spelen op deze tour zag ik?

Pär: Ja! Dat is net het mooie aan deze tour. Ik denk dat we lang genoeg vastgehouden hebben aan de zelfde nummers en de zelfde setlists in het verleden. En als we nu de setlist bekijken dan staan er echt wel een hoop nummers van het recentste album The Last Stand op. De vraag naar die nieuwe songs was ook goed, wat leuk is voor ons ook natuurlijk. Dat betekent ook dat de mensen onze nieuwe songs waarderen. En dat betekent dat wij ook nog steeds in staat zijn om goeie nieuwe nummers te schrijven. En het is ook tof dat de mensen niet alleen die oude songs willen horen, die intussen zowat klassiekers geworden zijn na al die jaren. Een groot deel van de setlist is dus gebouwd rond de nieuwe plaat. Vroeger lag de nadruk nogal eens op The Art of War-plaat, waarvan we steeds nummers als de titeltrack, Forty To One enzovoort speelden. Deze keer wilden we daar even van af. We wilden gewoon eens iets anders doen. Van Coat of Arms gaan we bijvoorbeeld zelfs helemaal niets spelen. Het is dus een volledig andere setlist dan hetgeen we in het verleden al gedaan hebben. Maar aan de andere kant zijn er dan ook enkele songs die wij heel moeilijk kunnen laten vallen, zoals bijvoorbeeld Primo Victoria enzo. Maar ook hieraan hebben we wat veranderingen aangebracht om het leuk te houden.

Als jullie bepaalde nummers niet zouden spelen, dan gaan de fans natuurlijk ook boos worden…

Pär: Natuurlijk. Sommige nummers moéten we gewoon spelen. En we blijven natuurlijk ook wel enkele favorieten spelen, want iedereen moet tevreden naar huis kunnen gaan.

Dat betekent dan ook dat The Last Stand overal goed ontvangen werd?

Pär: Oh ja, de plaat werd overal vrij goed ontvangen. Vooral door de fans. Ikzelf vind het een vrij simpel opgezet album. De songs op hun eigen zijn niet zo ingewikkeld. Ze zijn eigenlijk meer pure metal. En de fans lijken hier wel van te houden.

Er waait ook een nieuwe wind door de band. Jullie hebben een nieuwe gitarist?

Pär: Ja, Tommy! Het is zo dat Thobbe (Englund) een viertal jaar deel uitgemaakt heeft van de band en hij is iemand die zichzelf muzikaal wil uitdrukken. In de periode dat hij bij ons was, schreef hij zelf twee volledige albums. Hij nam die ook op en bracht die uit, maar had nooit de mogelijkheid om die live ergens te gaan voorstellen door zijn bezigheden en verplichtingen met ons. Voor hem vergde dit ook heel wat energie. Hij had namelijk ook de nood om zijn eigen muziek en eigen songs te gaan spelen, en daarvoor was er eigenlijk geen tijd tijd over. Wij zijn zelf een band die op hoge snelheid vooruit gaat en op een gegeven moment had Thobbe zoiets van: “Als ik nu niet mijn eigen ding ga doen, dan word ik te oud en dan komt het er misschien nooit nog van”. En dat is iets wat wij zelf volkomen begrepen. Wij waren er wel cool mee en alles is ook heel ‘netjes’ verlopen. Zijn laatste show met ons was bijvoorbeeld in onze thuisstad, waar hij zelf onze nieuwe gitarist voorstelde. Eigenlijk was de nieuwe man (Tommy Johansson) voordien al even in beeld, nog voor Thobbe en Chris bij de band kwamen. Ik had hem toen al eens gepolst. Toen zag hij het wel zitten, maar was zelf nog te druk bezig met zijn eigen dingen op dat moment. Na het vertrek van Thobbe nam ik opnieuw contact met hem op en legde ik hem uit dat er een nieuwe kans voor hem open lag en toen was hij meteen akkoord. Het was eigenlijk heel makkelijk en simpel. Hij ging meteen met ons mee op tour. Hij ging al heimelijk met ons mee, toen we de laatste shows met Thobbe afwerkten. Toen repeteerde hij al mee, en stond aan de zijkant van het podium de nummers in de coulissen al mee te spelen. Mensen vroegen zich af wie die man was die met zijn hoodie en kap de nummers stond mee te spelen haha. Mensen dachten dat hij de gitaartech ofzo was, maar wij wisten natuurlijk wel beter, haha. We stelden hem dan maar officieel voor op ons eigen festival als de nieuwe gitarist van de band. De overgang ging dus echt heel vlot, omdat alles zo vriendschappelijk gebeurde.

Inderdaad, dat valt ook af te leiden uit het feit dat hij met jullie op dezelfde affiche staat binnenkort.

Pär: Ja! We steunen hem ook nog steeds heel hard in wat hij doet.

Jullie brachten in 2016 ook nog een nieuwe dvd uit ook?

Pär: Inderdaad, we wouden graag eens tonen hoe we echt zijn live en hoe we dat op beeld konden uitleggen. Hier mee willen we ons ook eens voorstellen buiten Europa, omdat we hier al een redelijk gekend zijn. We willen nu ook nieuwe fans gaan bereiken in de rest van de wereld. Ik ga je een voorbeeld geven: mensen uit Montana in Amerika zullen zich misschien moeilijk een beeld kunnen vormen van wat Sabaton is. Die gaan ons misschien voor het eerst zien, als opener voor een band die daar bekender is. Daar zien ze ons als een nieuwkomer binnen de scene. We hebben ginder in de States heel wat supportshows gedaan en in het voorjaar gaan we er terug voor onze eerste headliner tour sinds 2012. Maar zoals gezegd, als je daar support, dan weten veel mensen vaak niet wie je bent, en ook niet dat je al acht albums uitgebracht hebt bijvoorbeeld. We hebben gouden en platina platen, maar niemand weet dat ginds. Hier spelen we op de grootste festivals en daar spelen we voor bands die niemand langs hier kent, begrijp je? En daarom proberen onze mensen aan de merch ook steeds meer onze livealbums te pushen als we daar spelen. Liever die dan een bestaand nieuw album. Als ze die recente live kopen, dan krijgen de mensen daar een volledig beeld van wat Sabaton echt is. En op die live (Heroes On Tour) kan je bijvoorbeeld ook zien dat we headliner waren op Wacken. En dat geeft dan ook weer een wow-gevoel. Die mensen komen dan uiteindelijk ook wel bij onze back-catalogus uit. De mensen hier in België kennen ons al heel lang. We hebben met dit land een van de langste relaties van allemaal denk ik. We tourden hier al ten tijde van Attero Dominatus en Primo Victoria voor iemand anders het al kende. Onze eerste uitverkochte shows waren ook hier. Ons grootste publiek ooit was ook hier. In Amerika moeten we het dus anders aanpakken. En dat proberen we met die liveplaten. In Europa heeft iedereen de reguliere platen al wel en heeft iedereen daar ook zijn favorieten onder. Dat moeten wij ginds nog aan de man proberen te brengen. En liever een live dan een best of album.

Maar het gaat hard. Nu hebben jullie bijvoorbeeld een band als Accept die jullie voorprogramma speelt. Toch één van de pioniers van de Europese metal.

Pär: Het is best emotioneel hoor dat. Weten dat een band als Accept jouw voorprogramma speelt. Maar als je puur naar de feiten kijkt, is het echter wel logisch. Accept heeft lang geen voorprogramma’s meer gespeeld. Nu spelen ze voor een totaal ander publiek. Vaak een nieuwer en jonger publiek dat zelfs niet eens meer weet wie Accept is. Vooral in die Scandinavische landen is ons publiek heel jong en daar hebben we bijvoorbeeld iets als een leeftijdslimiet tijdens concerten. Wij zijn daar persoonlijk hard tegen. In de UK of in Amerika valt daar weinig tegen te beginnen, maar meestal proberen we elders samen te zitten met de promotors om iedereen binnen te laten. Ook kinderen zijn welkom bij ons. Iedere band zou hier even moeten over nadenken trouwens. Want alleen met die jongere kids kan heavy metal overleven. Tijdens onze laatste tour in Zweden speelden we bijvoorbeeld enkel open air shows. En daar deelden we het terrein zo in, dat we drie verschillende P.A.-systemen hadden. En één systeem was daarvoor afgestemd voor wat wij ‘de peutertuin’ noemden. Daar konden bijvoorbeeld de decibels lager, en konden ouders met hun kinderen staan. Ook is er een regel dat je tijdens optredens niet mag drinken, en door weer een aparte zone te maken, konden we ook dat weer omzeilen. Iedereen tevreden dus. Met de nodige security kon dat makkelijk allemaal uit elkaar gehouden worden. Wij zijn echter de enigen die dit al gedaan hebben daar, terwijl er daar echt wel honderden bands zijn die dit ook zouden moeten promoten. Je moet de metalheads op jonge leeftijd weten te capteren. Ik weet nog dat ik een jaar of dertien was toen ik naar metal begon te luisteren. Op die leeftijd maak je al bepaalde keuzes denk ik. Op 16 weet je al wat je wil, en zal er meestal niet veel meer veranderen aan het beeld dat je dan al hebt. Nu kan je die jonge mensen al een ervaring meegeven die ze nooit meer zullen vergeten en die een rol kan spelen in hun verdere muziekkeuze. Het is eigenlijk zelfs wat tegen onze eigen winkel, want die 18+ shows betalen meestal meer omdat ze dan ook drank mogen verkopen, want met all ages shows dan weer niet het geval is. Maar het is dankzij zulke zaken dat we intussen wel de grootste band in Zweden zijn. Het is ook zo dat er op metaloptredens en -festivals weinig problemen zijn en kids dus relatief veilig zijn. Oude vrouwtjes zullen ons misschien nog wel gevaarlijk vinden, maar de meeste clichés hierrond zijn reeds van de baan. Ook de mensen die bijvoorbeeld op het cruiseschip werken, waar we elk jaar opnieuw komen, zien ons graag komen omdat ze weten dat er nooit problemen zijn en metalfans de beste  fans ter wereld zijn. Er is daar zelfs geen security nodig. Ons motto is: als je van een twaalfjarige een metalhead kan maken in plaats van een dance-kid, dan heb je hem gered van de ondergang, haha.

Deze tour heet The Last Tour. Schept dit niet wat verwarring? Enkele mensen gingen er echt al van uit dat dit jullie laatste tournee zou zijn.

Pär: Zo is het zeker niet bedoeld. Het past gewoon bij de albumtitel. Maar mocht het echt onze laatste tour zijn, dan zou deze titel wel mooi meegegeven zijn, nietwaar, haha. Je weet maar nooit dat er iets voorvalt. Maar wij voelen ons voor het ogenblik zodanig comfortabel met Sabaton dat die kans maar heel klein is. Wij voelen ons in elk geval heel goed.

Het is een beetje een traditie bij jullie, wanneer jullie hier in een zaal komen optreden, dat je tijdens de show wel een of ander zomerfestival aankondigt. Gebeurt dit vanavond opnieuw?

Pär: Hahaha, (kijkt wat onwennig achterom naar de mensen van de organisatie) dat zou best kunnen!

Dan verwachten de meesten jullie natuurlijk terug op Graspop deze zomer?

Pär: (Lacht luid). Inderdaad, jullie  zullen ons daar terug zien dit jaar! Het is zo dat je met bepaalde evenementen speciale connecties hebt. Veel mensen vroegen zich altijd af waarom Motörhead bijvoorbeeld ieder jaar opnieuw op Sweden Rock stond. Het kwam tot een echte gewoonte. Maar wat als je daar als band echt steeds opnieuw wil gaan spelen? Graspop verplicht ons ook niet om daar te gaan spelen hé. Dit is iets wat wij ook echt willen. Je kan nergens beter zijn om te spelen dan daar. Het is fantastisch om daar steeds terug te keren en we zien er ook heel hard naar uit. En ja, we zullen er dus spelen, haha. Het waren ook steeds hoogtepunten in onze loopbaan. Ik weet nog toen we daar de eerste keer speelden, begon het buiten te regenen, waardoor veel volk naar binnen kwam om ons te zien. Op de een of andere manier moet het dus ook wat meezitten. Daarna volgde Trix, door hetgeen we toen gerealiseerd hadden en waren we hier in België gelanceerd. Vanaf dat moment zat Graspop in ons hart en is die band steeds blijven bestaan. Die eindeloze signeersessies zullen me ook steeds bijblijven. Op een gegeven moment moesten we zelfs weggehaald worden, om het optreden van Ozzy Osbourne niet in het gedrang te brengen. Ook een deel van de crew daar zijn goeie vrienden van ons geworden intussen. Zij komen dan ook regelmatig naar ons eigen festival. Ik speel echt nergens liever ter wereld dan op Graspop. 

Jullie hebben in relatief korte tijd een opmars gemaakt tot de festival headlinerpositie, die jullie nu innemen. 

Pär: Wel, zo kort is die tijd nu ook weer niet hoor, we zijn intussen alweer 18 jaar bezig.

Wie zie jij eigenlijk zelf nog in de toekomst als mogelijke headliner voor de grote festivals?

Pär: Weet je, ik heb hier al vaak over nagedacht. En eigenlijk ben ik het niet akkoord met de promotors en radiostations die zich omschrijven als ‘classic rock’. Want dat is volgens mij één van de redenen waarom het allemaal wat ingewikkeld wordt. Daarom gaat een band als Accept het misschien moeilijk krijgen, want het publiek wordt jonger en kent die bands niet meer omdat er nieuwere, jongere bands zijn die gepromoot worden. Die slaan bij de jeugd harder aan, dan mannen die hun opa kunnen zijn. Dus ben ik er fan van, om kids op jonge leeftijd al naar toekomstige rolmodellen te laten kijken. Jonge mensen kijken vaak naar imago en gaan daarop af. Dat doet er meer toe dan hoe de muziek vaak klinkt. Mocht ik vandaag de dag opgroeien dan zouden mijn rolmodellen ook totaal anders zijn dan die die ik nu heb. Op muzikaal gebied staat Accept bijvoorbeeld nog steeds als een huis. En ze slaan veel jonge bands nog steeds murw met hun muziek. Maar vandaag wordt er ook naar andere zaken, als je begrijpt wat ik bedoel. En zo komen gevestigde bands wel eens in de vergeethoek terecht, wat eigenlijk zonde is. We moeten dus ook open staan voor een toekomst met heavy metal, en daarom moeten we ook open staan voor die nieuwe lichting bands.

Daarom mis ik bijvoorbeeld iets als MTV’s Headbangers Ball. Daar leerde je tenminste nog eens iets kennen. 

Pär: Dat bedoel ik. Daar werden nieuwe bands gepromoot, die meestal later dan ook weer groot werden en gevestigde waardes werden. Maar nadien verdween die muziek dan helaas ook weer naar de achtergrond. Eerst stopten ze het ergens midden in de nacht, om het nadien maar helemaal af te voeren. En nu is het nog steeds zo, in prime time wordt muziek gespeeld voor de massa en de ‘ouderen’. Hetgeen de toekomst brengt wordt nog te veel achterwege gehouden voor momenten waarop er haast niemand naar de radio zit te luisteren. Ik wordt dan soms ook wat kwaad als mensen me zeggen dat Sabaton niet ‘classic’ genoeg is om op hun festival te spelen. Maar als die mensen weigeren van bands als ons te laten spelen, dan hebben ze mettertijd geen festival meer, want dan schieten er geen bands meer over uit die klassieke periode om te spelen. Sweden Rock heeft bijvoorbeeld steeds van die klassieke bands geprogrammeerd, maar ik kan je vertellen dat ze het tegenwoordig heel moeilijk hebben om nog aan bands te geraken. Nu moeten ze ook wel nieuwere bands gaan boeken, of ze komen er niet meer. Platenmaatschappijen doen bijvoorbeeld wel al hun job, door veel nieuwe bands te tekenen en ze te pushen en een kans te geven. Radiostations zullen hier ook in mee moeten, want zij promoten die jonge bands nog niet genoeg. Ik hoop echt dat promotors, maatschappijen en radiostations eens op dezelfde lijn geraken en hier van overtuigd raken. Ook de pers moet hierin mee. Want als magazines 75 procent van hun coverage blijven geven over bands die bijna dood zijn, dan mogen ze het binnenkort ook vergeten. Dan zit iedereen straks zonder werk. We moeten die nieuwe dingen gewoon een eerlijke kans geven.

*Op dit moment komt de tourmanager even langs om ons op de tijd te wijzen, maar onze interviewpartner stuurt die resoluut weg om nog wat verder te praten*

Ook magazines en radiostations zijn afhankelijk van tijd en geld. Niet alles is onbeperkt. En wil je alles in stand kunnen houden, dan moet er wel iets gebeuren.

Veel dingen draaien ook op vrijwilligers die zich inzetten voor de scene.

Pär: Ik weet dat jullie een internetzine zijn en dat kan ik best geloven. Maar ook de gedrukte bladen en de radiostations hebben het moeilijk. Niemand is een miljonair die zomaar alles in stand kan houden.

Iets anders nu. Hebben jullie ooit overwogen om een album integraal te gaan spelen?

Pär: Wel, dat hebben we in onze thuisstad al eens gedaan. Daar hebben we Carolus Rex al eens in zijn geheel gebracht, maar ook The Art of War. Maar ik ben er geen voorstander om dit op tour te gaan doen. Ik wil dat meer voor speciale gelegenheden houden. Ik vind het meer iets voor ons eigen festival bijvoorbeeld, of voor de Sabaton-cruise. Of misschien eens voor een speciale clubshow hier of daar. Maar op tour zie ik dat niet snel gebeuren.

Maar als je er toch een zou moeten kiezen?

Pär: Wel het meest logische album hiervoor zou dan waarschijnlijk Carolus Rex zijn. Dat album heeft namelijk een heel verhaal. En eigenlijk gaan we dit nu volledig brengen in Noorwegen deze zomer. Het was altijd de bedoeling, van toen we aan dat album begonnen, dat we dat ooit eens integraal wilden spelen in het fort/kasteel waar Carolus Rex gedood werd. En nu gaan we daar deze zomer dat plan verwezenlijken. Het is een festival daar, en we gaan het brengen met een volledige show met acteurs en alles erop en eraan.

Zoals je zelf weet heeft België ook een rijke oorlogsgeschiedenis. Gaan jullie in de toekomst ook nog meer nummers schrijven over zaken die langs hier gebeurd zijn? 

Pär: Die kans is inderdaad wel heel erg groot. We hebben in het verleden al veel verhalen over België gehoord, ook al omdat we hier een heleboel fans hebben. En daardoor hebben we best ook al veel suggesties gekregen. Hier lag ook vaak het centrale punt van veel conflicten. Er waren hier dan ook een hele boel zware gevechten. Er zijn dus nog heel wat dingen om over te schrijven.

Het is dus nog steeds de bedoeling om het concept over oorlogsverhalen verder door te trekken?

Pär: Dat is wel de bedoeling ja, want ik zie echt geen beter onderwerp voor het ogenblik om over te schrijven. Het is ook het interessantste waarmee ik voor de dag kan komen. En bovenal, is het ook datgene waar ik zelf wil over schrijven.

Een thema als terreur zullen jullie dus bijvoorbeeld niet snel gaan behandelen?

Pär: We proberen eigenlijk het politieke gedeelte van het onderwerp te vermijden. We proberen ons meer te focussen op het historische gedeelte van alles. Er kan eigenlijk over zoveel geschreven worden. Politiek is feitelijk iets wat de wereld verdeelt. Iedereen heeft een eigen mening hierover. Niemand lijkt ooit iets te leren van de geschiedenis die we kennen. Wij reizen gans de wereld rond en leren nog steeds dat elke landsgrens iets is waarover oorlogen gevoerd zijn. Geen enkele grens is er vreedzaam gekomen. Over elke schreef is bloed gevloeid. Zelfs de grens tussen Zweden en Noorwegen bijvoorbeeld. Maar ook die tussen België en Nederland. Ooit waren er bloedige gevechten, nu zie je nauwelijks nog dat er nog een grens is. Na verloop van tijd lijken bepaalde grenzen echter te vervagen ook en worden mensen vrienden. Het zou mooi zijn mocht dit overal eens gaan lukken.

Misschien nog een laatste woordje gericht voor onze Belgische lezers?

Pär: Ah, dat is altijd een moeilijke om te beantwoorden, haha. Wel ik moet eigenlijk iedereen hier bedanken. We beschouwen dit land eigenlijk al tijden als onze tweede thuis. We hebben er zoveel banden mee. We gaan echt terug in de tijd en beleefden hier fantastische tijden. De laatste show met de originele line-up was trouwens ook hier. Er zijn hier dus heel wat herinneringen. Het is eigenlijk te veel om op te noemen (raakt moeilijk uit zijn woorden en is precies wat onder de indruk). We hebben echt een boel mooie verhalen samen hier. We komen hier steeds graag terug.

Dankjewel voor dit uitgebreide gesprek. Ik zie uit naar jullie show straks. 

Pär: Jij bedankt kerel en geniet ervan straks.

Na dit eigenlijke interview nam de bassist nog de tijd voor enkele persoonlijke vragen van fans zelf die ik hem moest stellen. Ook dit gebeurde met uitgebreid veel tijd en de glimlach. Het mag ook eens gezegd dat niet alle grote bands alles strikt via schema afhaspelen en met clichés antwoorden. Amped-Up wil dan ook graag Nuclear Blast bedanken voor dit interview.