Wat voor mij al jaren het grote verschil maakt tussen een dertien in het dozijn blackmetalrelease en een blackmetalrelease die daadwerkelijk wat toevoegt aan het, inmiddels, gigantische oeuvre, is eigenlijk in één woord samen te vatten: sfeer. Of het nu overweldigende gevoel van de macht van de natuur op een Wolves In The Throne Room-album is of de meeste duistere uithoeken van de menselijke ziel op de meest recente Mgla-plaat, het ademt sfeer op het hoogste niveau. Dat niet iedere band dit succesvol weet vast te leggen op plaat of als bijvoorbeeld Batushka op het podium, lijkt een gegeven, maar dit geeft ook wel meteen aan dat een goed product afleveren in blackmetalland niet altijd zo eenvoudig is.

Het Oost-Vlaamse gezelschap Saille liet op eerdere releases als het gelauwerde Ritu al eerder horen dat een duistere sfeer creëren door spookachtige keyboardpartijen te verweven met ziel verscheurend gitaarwerk en folterende drumpartijen een fluitje van een cent leek. Al tapte men uit net een ander vaatje op het eveneens verdienstelijke Eldritch werd er voor de nieuwe schijf genaamd Gnosis weer teruggegrepen naar het meer compacte geluid van Ritu. Minder tierlantijnen, meer brute kracht en intensiteit. Dat is ook niet zo heel gek als je weet dat de productie (mixing/mastering) in handen lag bij de Poolse gebroeders Wieslawscy die tevens grootheden als Behemoth onder hun hoede hebben.

En dat hoor je terug. In de recente golf van Poolse extreme/black metal, wat je wat mij betreft gerust mag betitelen als de Third/Polish Wave of Black Metal, hoor je vooral een goed oor voor kwaliteitsproductie en een doordrenking van -daar gaan we weer- sfeer. Saille sluit hier met Gnosis prima op aan wat dat betreft. Je hoort zo hier en daar zelfs meer dan slechts een vleugje van The Satanist terug in hun nieuwe brouwsels, waarvan ik met volle teugen geniet.

Ook de thematiek staat me zeer zeker aan. Een jacht naar kennis en intellectuele verrijking die ons niet altijd alleen maar de vruchten laat plukken, maar ons ook, meer dan eens, in het onheil stort. Prometheus en zijn Bijbelse ‘brother-in-arms’ Lucifer betreden het toneel en ondanks dat beiden inmiddels haast cliché onderwerpen zijn binnen het genre, worden deze thema’s op allesbehalve clichématige wijze uitgediept. We moeten ook geen bloemlezingen of My Little Pony taferelen verwachten op een langspeler als deze.

Dan is er het artwork. Op een of andere manier boeide mij de hoes van een album altijd een stuk minder dan de daadwerkelijke muzikale inhoud, maar in recente tijden begint dat bij te trekken. Als je cd of lp simpelweg in de kast hebt staan of helemaal van de tastbare versies van albums bent afgestapt en slechts nog streamt, gaat er toch een stukje identiteit van het werk verloren. Saille heeft hierin geïnvesteerd door de Belg Jean-Philippe Sonnet van Threadbare Artwork in te huren om een pracht van een albumcover te maken, die me toch ook wel een beetje aan de hoes van Enslaved In Times deed denken. Het is een mooi plaatje dat mij benieuwd maakt naar de rest van de artwork.

Waar andere bands vaak ellen-lange tracks nodig hebben van ver voorbij de tien minuten om tot een sferisch hoogtepunt te komen, beperkt Saille zicht tot de kern. Geen eeuwig voortdurende monotone intro-stukken of soundscapes met schrapende bijlen of speelplaatsattracties voor deze band, maar vanaf de eerste noten volle overgave. Als inleiding voor het slot stuk: 1904 Era Vulgaris wordt er een op zichzelf staande track genaamd Magnum Opus opgevoerd. Een verrassend stukje afwisseling op dit album. Niet alleen is de track niet voorzien van hoofdvocalen (er is wel sprake van koorgezang), ook stilistisch wijkt het af van de rest van de plaat en is het de prima aftrap voor de climax van Gnosis. 1904 Era Vulgaris prijkt op het moment boven aan mijn dagelijkse afspeellijst en ik gok dat deze track daar voorlopig nog wel even standhoudt. Het gehele album is een plaatje, maar deze song spreekt wat mij betreft van grote klasse.

Tracklist

1. Benei ha’Elohim
2. Pandaemonium Gathers
3. Blôt
4. Genesis 11:1 – 9
5. Before the Crawling Chaos
6. Prometheus
7. Thou, My Maker
8. Magnum Opus
9. 1904 Era Vulgaris