Soms zit het mee. Zo kun je binnen het jaar maar liefst twee van je top drie bands aan het werk zien op de bühne en dat nog wel binnen fietsafstand. Nou ja, met de racefiets dan toch, niet dat ik op de fiets naar Breda afgereisd ben afgelopen donderdag… oh wacht ik dwaal af. Zo zag ik in maart Emperor de show van m’n leven weggeven op Netherlands Death Fest in Tillywood en nu stond daar Enslaved, die andere Noren uit de vroege blackmetalscene, op het podium in de compacte, sfeervolle zaal van de Mezz. Uitgelezen kans dus om eens flink te gaan genieten.

Want ik ben daar groot van fan. Niet alleen van Enslaved, maar vooral ook van dit soort bands in clubs waar je niet meteen 3500 lui in gestampt krijgt. Je staat er vol met je smoelwerk op, je kunt genieten van het podiumgeluid van de mannen en de zweetdruppels vliegen je om de oren. Down and dirty, voor aan het podium, waar je nog echt het gevoel krijgt dat metal geen mainstream genre hoeft te zijn.

Vanwege het strakke tijdsschema kwamen we met volle pens nog net binnen vallen tijdens de laatste twee nummers van Krakow. Ik vind het lastig om een band te waarderen op twee tracks, maar wat ik hoorde kon me niet helemaal bekoren. Ik miste de cohesie in hun sound. Het zou goed kunnen dat ik deze band bij een volgend treffen beter tot me kan laten komen en dat ik het op plaat geniaal vind, maar enfin, tijd voor High On Fire.

Nu ben ik niet zo’n geweldige stonerliefhebber, al moet ik zeggen dat ik bands als, het recent opgedoekte, The Sword en het populaire Red Fang prima kan pruimen. Het is nooit helemaal mijn ding geweest. Wel hoorde ik de naam High On Fire en vooral het gelauwerde Sleep, waar HOF uit voortkwam, regelmatig noemen door collegae en intimi, dus tijd om me er eens aan te onderwerpen.

Ik zal eens met de positieven beginnen. High On Fire staat voor de backline van Enslaved te spelen. Weinig ruimte dus om flink los te gaan als band en toch is het allemaal heel dynamisch. Ik voelde me enorm betrokken bij hetgeen de band op het podium deed. Het gaf een beetje het gevoel van een hardcoreshow in de vroege naughties, maar dan zonder de stagedives. Matt Pike is ook een frontman van formaat. Zegt niet te veel, maar net genoeg, om het publiek te vermaken en bezig te houden tijdens de sporadische momenten waarop de muur van geluid even omvalt, om te stemmen. De formidabel getatoeëerde bierpens is ook een premium voorbeeld van ‘schijt aan alles’, dit in combinatie met een strot gelamineerd met grof schuurpapier.

Die strot -en tevens de rest van het muzikale aanbod- doet me dan ook sterk denken aan een ouwe metalheld die ons niet zo heel lang geleden ontviel. Eerlijk gezegd doet alles aan High On Fire me denken aan een poor man’s Motörhead, hetgeen nog eens wordt bevestigd ook als Pike een van de laatste nummers in de set opdraagt aan Lemmy Kilmister himself. Het is een beetje ‘on the nose’, maar wel lekker.

De hele set klinkt loodzwaar, dat gaat er best goed in, het gitaarspel zal best prima geweest zijn, maar helaas kon ik van definitie nauwelijks spreken. Er waren momenten waarop ik de gitaar zelfs amper hoorde tussen het geweld van de drums en de bass. Jammer wel, want de riffs die ik wel oppikte waren super. Dat is dan ook wel meteen weer het nadeel van voor op het podium spelen; de drumkit overstemde alles. Als laatste puntje van kritiek moet ik toch mededelen, dat ik zo op twee derde van de set het wel gezien had met High On Fire. Het werd eentonig en de muur van geluid veranderde in een brei. Nu is dit wellicht ook aan het genre gerelateerd, maar ik miste de tempowisselingen en spanning. Geen beroerde band om in je voorprogramma te hebben echter, al was de tijd ruimschoots rijp voor het hoofdgerecht!

Enslaved! Ja, daar kan ik wel wat mee. Voor mij is deze band hét voorbeeld van hoe je kunt evolueren, onder je roots te verliezen en je fanbase te verloochenen. De reis door de discografie van deze band is een natuurlijk proces dat nooit verveeld en me mee doet groeien met Enslaved. Van gitzwarte, alles verzengende black metal, naar viking metal waar alleen Bathory zich aan mocht meten, tot progressive rock/metal waar de virtuositeit vanaf druipt. Getuige van dit laatste wapenfeit? De plaat E. Jawel, simpelweg E. Een prijswinnaar van een album, waarop, ondanks de compleet andere aanpak en sound, de beginselen van Enslaved nog steeds te horen zijn, maar waarop vooral ook de vroegste invloeden van de band op te horen zijn. Het mooie is nu, dat de band dit recept ook op het podium tot stand weet te brengen.

Ik heb in de afgelopen twee jaar deze helden al drie keer eerder mogen zien aantreden en steeds viel me op dat ze een greep doen uit hun hele oeuvre, wanneer ze de setlijst samenstellen. De meeste bands spelen een nummertje van een oud album, maar willen vooral hun nieuwste plaat promoten. Niet zo Enslaved. Sterker nog, op de shows voor die in de Mezz, speelden de Noren steeds een andere set, met daarin nummers van 8 verschillende platen. Dat betekend in de praktijk dat je getrakteerd wordt op een rollercoaster aan muziek. Zo ook op de avond in Breda.

Thoughts Like Hammers, een persoonlijke favoriet, opent de set met veel geweld en geweldige meezingpartijen en ik betrapt me er dan ook op dat ik het geheel van begin tot eind meezing en brul. De jonge toetsenist/zanger, die oude rot Herbrand verving in 2016, is inmiddels volledig geïntegreerd in de band en is totaal uit zijn schulp gekomen, de samenzang met het gutturale brullen van Grutle is subliem. Een goeie beuk in het gelaat is een prima begin en ik was dan ook gelijk weer wakker geschud.

Via vaste waarde Ruun komen we aan bij Storm Son van de laatste nieuwe plaat, E. We hebben dan in de vijftien minuten ervoor al een stortvloed aan afwisseling voor de kiezen gehad, als het geniale progressieve stuk van de set aanbreekt. De gevoelige, breekbare maar vooral sfeervolle intro van de ruim 10 minuten durende track en de daaropvolgende openingsriff zouden zou van een 70’s psychedelische progrockplaat van een band als Pink Floyd gevallen kunnen zijn. Ha, daar zou m’n ouwe pa nog van staan te kijken dat me dit echt ontzettend kan bekoren. Het is meeslepend, hypnotiserend en vooral haarscherp gespeeld en het zou Enslaved niet zijn als ze er toch ook niet nog een flink klap geweld tegen aan hadden gegooid zo tegen het einde. What a ride!

Hoe ze het klaarspelen weet ik niet, maar de volgende track sluit op een of andere manier prima aan op dit stukje prog deluxe. En dan te bedenken dat het om een song gata die in 1993 verscheen op de blackmetalplaat Frost, een plaat die de band volledig omarmt en onlangs nog in zijn geheel live ten gehore bracht. Isöders Dronning, een snoeiharde track over een koningin die heerste over de ijsvlakten, doet mijn bloed in ieder geval een stuk sneller stromen. Om deze tracks live te horen is een echte traktatie.

En dan Havenless. Wie niet geheel bekend is met Enslaved zal wellicht niet direct een licht ontsteken, maar Havenless is niet voor niets de meest gestreamde Enslaved-track op Spotify. Het nummer komt van de meeste gelauwerde plaat in het Enslaved-oeuvre, te weten Below The Lights en was voor vanavond nog niet eerder live ten gehore gebracht, niet in onze contreien in ieder geval. Grutle ruilt zijn trouwe basgitaar in voor een heus elektronisch, dopplereffect-achtig apparaat (wie het weet mag het zeggen…), wat prima uit de verf kwam en het vikingezang maakt het compleet.

Via nog twee superhits, waaronder het recente Sacred Horse, komen we dan aan bij het verplichte nummer. De afsluiter Allfadr Odinn is een zoiets als mayonaise bij de frieten, je kunt gewoon niet zonder en dat is al jaren hetzelfde. Wat een klapper is dat. Ik heb er oprecht nu, een week na dato, nog steeds nekkramp van.

Enslaved is een band die ik 5 keer per jaar kan zien zonder me een seconde te vervelen en het liefst op een podium als de Mezz. Ik voelde me een met de mannen op het podium. Het helpt dan ook wel dat Grutle en Ivar het soort gasten zijn waar ik zo elke zaterdag avond de deuren van een café mee zou kunnen sluiten om al lallend wat rockhits door de straten te zingen. Dat gevoel, in combinatie met ware muzikale virtuositeit, maakt dat Enslaved voor mij op redelijk eenzame hoogte staat. Ik kan niet wachten tot de volgende tour!