Sinds zijn kleurrijk debuut met Tall Poppy Syndrome in 2009 heeft de Noorse band Leprous nooit opgehouden een onverschrokken veelzijdigheid uit te stralen en alles te verkennen, van progressieve metal, avant-garde tot jazz rock fusion. Daarmee bevestigden ze zich als één van de meest originele en geprezen bands in de moderne metalscene.

Hoewel het niet meteen in hun planning stond om dit jaar een full album op te nemen, eerder een ep, namen ze Aphelion (2021) intuïtief op in drie verschillende studio’s. Een aantal nummers ontstonden door  improviserend te werk te gaan in de gezamenlijke studio. Fans werden zelf bij de composities betrokken, zoals bij Nighttime Disguise.

Alvorens het te hebben over dit nieuwe werk, Aphelion (2021), loont het de moeite om even terug te blikken op de jongste albums: Malina (2017) en Pitfalls (2019) om zo de evolutie van hun creaties te waarderen en de compositorische richting te begrijpen waarnaar ze zich al een tijdje aan het richten waren. Deze nieuwe opus is de voortzetting van die dynamiek tussen melodieuze, zware, frisse en grenzeloze klanken die hen al kenmerkt en die hen anders heeft gemaakt dan de rest van de progressieve bands.

De plaat begint met Running Low, een prachtig georkestreerde song met een symfonie in een lage en donkere tonaliteit, die een spookachtig toon geeft aan het verhaal dat de teksten vertellen over een emotionele crisis: ““The last step to make peace feeling the release I’ve been running, I’ve been running low”. Dit was de eerste single die in juni verscheen naast de officiële video waarin te zien is hoe Einar Solbergs verontruste personage zijn eigen graf graaft en vervolgens zichzelf probeert te redden.

Zoals Solberg bevestigt, verwijzen bijna alle teksten op dit nieuwe album naar de depressie en angst waarmee hij de afgelopen jaren te kampen kreeg. Pitfalls leek meer op de eerste fase van deze crisis, waarin het voor hem nog moeilijk was om zichzelf te herkennen en te accepteren, maar in Aphelion zie je dat hij veel dieper gaat in hoe hij deze trance kan overwinnen en langzaamaan kan herstellen. Vroeger schreef Leprous veel meer vanuit een algemeen standpunt, maar deze laatste twee opnames zijn veel persoonlijker, misschien wel de enige echte persoonlijke releases die ze hebben gemaakt, aldus de zanger.

De titel lijkt de essentie van dit intieme en ontroerende stuk weer te geven, de term Aphelion vertegenwoordigt het verste punt van de baan van een object ten opzichte van de zon. Het is een sublieme metafoor voor de grote uitdagingen waarmee we in het leven worden geconfronteerd en de introspectie die nodig is om de kracht en het zelfvertrouwen te herwinnen die nodig zijn om te vechten.

Wat Solberg betreft probeert hij met Aphelion iets moois te creëren uit een moeilijke positie: “Je probeert een ingewikkelde situatie in je eigen voordeel te gebruiken, wat ik denk dat we met Leprous grotendeels hebben gedaan. We hebben deze lockdownsituatie zoveel mogelijk omarmd met live-uitzendingen. Ik geloof dat we acht streams hebben uitgezonden en we doen het goed, en we hebben ook een nieuw album geschreven. Het gaat dus niet om nadenken over wat je had en wat je mist, het gaat om wat je werkelijk hebt en wat je daarmee kunt doen.”

Een maand na het uitbrengen van de eerste single brachten ze een tweede uit: The Silent Revelation, ook met een officiële video erbij, dit keer met een herhaling van de klassieke esthetiek van het vastleggen van alle energie van het optreden van de herenigde band. Dit nummer zit boordevol veel snellere en frissere riffs en refreinen. Het onberispelijke spel tussen keyboards, bas, cello en percussie terwijl Solberg in de tweede helft My mind is a prison, my thoughts are invisible, my thoughts – my thoughts zingt, s het hoogtepunt van deze tweede single.

Vanwege de organisatorische chaos en constante verandering van plannen als gevolg van de pandemie, werd Aphelion opgenomen in drie verschillende studio’s: Ghost Ward Studio in Stockholm, met David Castillo, een trouwe medewerker van de band, en de Noorse studio’s Ocean Sound Recordings en Cederberg Studios met Christer Cederberg zelf. Net als Pitfalls werd Aphelion gemixt door Adam Noble, die bekend staat om zijn werk met onder andere Placebo, Biffy Clyro, Nothing But Thieves. Uiteindelijk werd het gemasterd door Robin Schmidt, bekend van het werken met voornamelijk indie rock-, popbands zoals The 1975, The Coral, The Black Keys en een resem andere bands.

Bijna elk lied op Aphelion, van het meest intense zoals de eerder genoemde singles Silhouette en Nightime Disguise tot de zachtere On Hold en Castaway Angels, heeft een aanstekelijk refrein waardoor het direct toegankelijk is bij de eerste luisterbeurt. Aphelion valt op als een radicale uitspraak van het oneindig inventieve karakter van Leprous, van de zwaarste en meest intense riffs en refreinen tot de meest delicate en hartverscheurende melodieën in het  repertoire van de band. Dit is een elpee met prachtig vervaardigde en zorgvuldig gearrangeerde mini-meesterwerken.

Het slotstuk Nightime Disguise sluit formidabel af met een Solberg die pronkt met zijn indrukwekkende vocale bereik, het zingen van bariton-refreinen die de grote meester Bowie herinneren en een krachtig gegrom in de beste stijl van zijn collega en schoonbroer Ihsahn.

Dit is zonder twijfel een album met sprankelende contrasten, moeiteloos afwisselend tussen de meest epische en technische elementen van prog tot aangrijpende balladmelodieën die talloze momenten van emotionele ijver creëren. Hopelijk duurt het wachten om de live-enscenering van dit meesterwerk te zien niet te lang.